Issyce – pod taką nazwą funkcjonowała posiadłość i gospodarcze zaplecze Poznania w miejscu obecnych Jeżyc. Kamienica przy ulicy Sienkiewicza 3 (historycznie – ulica Wettynów) w Poznaniu powstała w 1909 r. według projektu berlińskich architektów – Paula Lindnera i Karla Roskama. Stanowiła część luksusowego osiedla okazałych willi miejskich wzniesionych w latach 1903–1914, które zgodnie z ideą urbanisty Hermanna Josepha Stübbena powstało w miejsce obwarowań Twierdzy Poznań. Prestiżowe budynki były rezydencjami najbardziej zamożnych obywateli miasta, znajdowały się tam mieszkania oraz apartamenty dla rentierów. Były budowane z rozmachem i maksymalnie wykorzystywały potencjał działki, a za sprawą liczby kondygnacji przypominały kamienice miejskie. Dzisiejsze Jeżyce to jedna z najbardziej reprezentacyjnych dzielnic Poznania.
Zrewitalizowana kamienica to pięciokondygnacyjna bryła z poddaszem użytkowym, zbliżona formą do prostopadłościanu. Dach ma konstrukcję drewnianą, mansardową i został pokryty grafitową dachówką karpiówką układaną w koronkę. W części frontowej ryzalit jest zwieńczony kopułą o drewnianej konstrukcji pokrytej blachą w kształcie łuski. W elewacji wschodniej oraz zachodniej ryzalit wieńczy dach wielospadowy przykryty dachówką karpiówką w kolorze grafitowym. Główne wejście do budynku, prowadzące na wysoki parter, znajduje się w zachodniej elewacji, do lokalu w przyziemiu prowadzi wejście od strony południowo-zachodniej i południowo-wschodniej, a na zaplecze z pomieszczeniami technicznymi – od strony północnej. Na elewacji występują liczne lizeny, pilastry i gzymsy.
W osi wschód–zachód zostały zlokalizowane dwa ryzality z boniowanymi narożnikami w układzie asymetrycznym, przekryte dachem wielopołaciowym. Południowo-wschodni narożnik trójboczny również jest boniowany i ma otwory okienne w każdej z trzech ścian, na wszystkich kondygnacjach, ale na wysokości trzeciego piętra narożnik został ścięty i tworzy taras z murowaną balustradą.
W elewacji południowej, mniej więcej w osi budynku, widoczny jest ryzalit z boniowaniami narożnymi. Narożniki ostre znajdują się w kondygnacji przyziemia oraz na parterze, natomiast powyżej zmieniają swoją formę na zaobloną. Między oknami ryzalitu znajdują się służki w osiach filarów z drobnymi ornamentami. Ryzalit został przekryty kopułą ostrą o konstrukcji drewnianej z blachą w kształcie łuski. Wyraźnie wydzielony w bryle narożnik północno-zachodni jest boniowany na całej swojej wysokości.
Założeniami projektu były renowacja i przebudowa obiektu w istniejącym obrysie, z zachowaniem charakteru budynku, linii i powierzchni zabudowy, szerokości elewacji oraz wysokości górnej krawędzi elewacji frontowej, jej gzymsu lub attyki. Geometria dachu w przeważającej części również pozostała oryginalna – wyjątkiem są tu dodane tarasy oraz szyb windowy z płaskim przekryciem.
Modernizacja budynku polegała na zaprojektowaniu w części centralnej windy, zmianie konstrukcji schodów z drewnianej na żelbetową ze względów pożarowych, wymianie stropów w części węzła komunikacyjnego oraz usunięciu bocznej klatki schodowej. Ponadto poddasze zostało zaadaptowane na górną część mieszkania dwupoziomowego z tarasami, które wymagały przebudowy kolidujących z nimi okien. Nową propozycją było także osadzenie drzwi w przyziemiu ściany wschodniej oraz elewacji frontowej. Dzięki temu budynek zyskał na tym poziomie lokal użytkowy oraz pomieszczenia techniczne. Na pozostałych kondygnacjach są już tylko mieszkania – w kamienicy jest ich 28. Część okien na elewacjach wschodniej i północnej na wysokości przyziemia została poszerzona na wzór okien na parterze. Ponadto od strony południowej i wschodniej zaprojektowano dostosowanie terenu do obsługi przyziemia jako jego lokalne obniżenie. Zaplanowano także remont elewacji, zachowując przy tym jej kolorystykę, jak również kolorystykę dekoracji architektonicznej, stolarki zewnętrznej i balustrad balkonowych, opracowaną według badań stratygraficznych przedstawionych w programie prac konserwatorskich. Godne zauważenia jest odtworzenie drzwi i zadaszenia od strony zachodniej – jednego z ciekawszych detali prezentowanego budynku. Przedstawiona inwestycja w pełni wpisuje się w zrównoważoną rewitalizację zabudowy historycznej w mieście. ■
INFORMACJE O BUDYNKU WIELORODZINNYM W POZNANIU:
Autorzy: Bartosz Jarosz, Paweł Świerkowski – Neostudio Architekci
Współpraca autorska: Tomasz Sołtysiak
Konstrukcja: Jan Drzewiecki, Jerzy Zielonacki z zespołem – Bud-Ekspert Sp. z o.o.
Generalny wykonawca: Kałużny Investment Michał Kałużny Inwestor: Living Life sp. z o.o., sp.k.
Powierzchnia terenu: 689,87 m2
Powierzchnia zabudowy: 336,3 m2
Powierzchnia użytkowa: 1293 m2
Powierzchnia całkowita: 1418 m2
Kubatura: 6663,36 m3
Liczba mieszkań: 28
Liczba lokali użytkowych: 2
Projekt: 2020 r.
Realizacja: 2022 r.
Tekst: Bartosz Jarosz i Paweł Świerkowski
Zdjęcia: Paweł Świerkowski
Bartosz Jarosz
architekt IARP, przewodniczący Rady WPOIA RP; absolwent Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej oraz ENSAIS we Francji; laureat wielu konkursów, m.in. architektonicznych, realizacyjnych i studialnych; obecnie partner w Neostudio Architekci Świerkowski Jarosz Sp.P.
Paweł Świerkowski
architekt IARP; absolwent Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej oraz Politecnico di Milano we Włoszech; od 1998 r. pracował w biurach projektowych w Poznaniu i Mediolanie; w 2005 r. założył Neostudio Architekci; laureat wielu nagród w projektach studenckich oraz wraz z Bartoszem Jaroszem w konkursach architektonicznych realizacyjnych i studialnych; obecnie partner w Neostudio Architekci Świerkowski Jarosz Sp.P.
