Wojna w Ukrainie doprowadziła do zacieśnienia współpracy pomiędzy polskimi i ukraińskimi architektami. Wielu projektantów z Polski zaprosiło ukraińskich kolegów do swoich pracowni, pomogło w znalezieniu mieszkań i rozwiązaniu problemów związanych z życiem na uchodźctwie. Samorządy zawodowe architektów obu krajów również dołączyły do tej działalności – pomiędzy Narodowym Stowarzyszeniem Architektów Ukrainy a Izbą Architektów Rzeczypospolitej Polskiej zostało zawarte Memorandum dotyczące realizacji wspólnych programów i projektów, których celem są odbudowa zniszczeń wojennych oraz działalność w innych istotnych społecznie obszarach. Przewidziano w nim wzajemne wspieranie projektów społecznych, aktów ustawodawczych, wspólne organizowanie konferencji, seminariów, okrągłych stołów, działalności wydawniczej, badań naukowych (w tym konkursów na wsparcie dotacyjne projektów spełniających priorytety i cele strategiczne obu stron), a także wymianę wystaw najlepszych projektów architektonicznych i urbanistycznych. Szczególnie ważne wydaje się wspólne działanie w zakresie szkolenia organizacji obywatelskich w Ukrainie w obszarze planowania przestrzennego i urbanistyki.
Treść dokumentu została opracowana przez Piotra Fokczyńskiego – prezesa KRIA, Jana Kempę – skarbnika KRIA oraz Aleksandra Czyżewskiego – prezesa NSAU.
Jednym z pierwszych działań zrealizowanych po podpisaniu Memorandum było przekazanie środków na zakup sprzętu dla jednostek wojskowych, m.in. samochodu przeznaczonego do ewakuacji rannych w jednostce obrony terytorialnej walczącej w Donbasie. Z kolei architekci z Kijowa, Charkowa i Lwowa otrzymali generatory prądu i sprzęt, umożliwiające pracę nawet w warunkach awarii sieci energetycznej, spowodowanej ostrzałami rakietowymi.
Dzięki osobistemu zaangażowaniu przewodniczących izb okręgowych – Piotra Chuchacza z Małopolskiej OIA RP, Bartosza Macikowskiego z Pomorskiej OIA RP, Macieja Araszkiewicza ze Słupskiego Oddziału SARP oraz Bartosza Jarosza z Wielkopolskiej OIA RP – w Krakowie, Słupsku, Poznaniu oraz Gdańsku odbyły się wystawy projektów ukraińskich architektów. Prezentacjom towarzyszyły konferencje i spotkania środowiskowe, na których omawiano kwestie odbudowy Ukrainy ze zniszczeń spowodowanych inwazją Federacji Rosyjskiej. ■
Aleksander Baranowski
NSAU, koordynator projektów
