W MRiT przygotowano nowelizację przepisów wykonawczych w odniesieniu do ustawy Prawo budowlane, które wchodzą w życie 1 kwietnia 2024 r. Chodzi tu o zmianę przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz rozporządzenia Ministra Rozwoju w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego. Oprócz tego trwają jeszcze prace legislacyjne nad dalszymi zmianami w tym zakresie.
Nowelizacja Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2022 r., poz. 1225), wpisana pod numerem 100 do wykazu prac legislacyjnych Ministra Rozwoju i Technologii, pod koniec października 2023 r. została podpisana przez Ministra Rozwoju i Technologii, a następnie opublikowana w Dzienniku Ustaw pod pozycją 2442. Ma ona na celu uporządkowanie zasad budowy budynków wielorodzinnych z myślą o komforcie mieszkańców (czyli ograniczenie praktyk związanych z tzw. patodeweloperką) oraz wprowadzenie dodatkowych regulacji w kwestii pomieszczeń przeznaczonych do przewijania dorosłych osób ze szczególnymi potrzebami.
Zmiany w przepisach dotyczą m.in.:
1. zwiększenia odległości między budynkami mieszkalnymi wielorodzinnymi na sąsiednich działkach
Minimalna odległość budynku mieszkalnego wielorodzinnego powyżej czterech kondygnacji nadziemnych od granicy działki będzie wynosiła co najmniej pięć metrów. Została również wprowadzona regulacja, zgodnie z którą zachowanie odpowiedniej odległości budynku od granicy działki nie będzie wymagane w przypadku, gdy sąsiednia działka jest publicznie dostępnym placem;
2. zwiększenia odległości budynków produkcyjnych i magazynowych od budynków mieszkalnych
Minimalna odległość pomiędzy ścianami nowego budynku produkcyjnego lub magazynowego (o powierzchni zabudowy ponad 1000 m2) a ścianami stojącego już na innej działce budynku mieszkalnego lub zamieszkania zbiorowego będzie wynosiła 30 metrów. Dotyczy to również budynku mieszkalnego albo budynku zamieszkania zbiorowego, dla którego istnieje ostateczna decyzja o pozwoleniu na budowę albo zostało dokonane zgłoszenie budowy;
3. racjonalnego planowania stanowisk postojowych dla samochodów osobowych, z których korzystają osoby niepełnosprawne
Maksymalnie 6% takich stanowisk w stosunku do ogólnej liczby miejsc postojowych w ramach jednej inwestycji będzie mogło być zbliżone do okien budynków;
4. zmniejszenia „betonozy” na publicznie dostępnych placach
Na działkach o powierzchni ponad 1000 m2, przeznaczonych pod publicznie dostępny plac, trzeba będzie zapewnić co najmniej 20% terenu biologicznie czynnego;
5. wykonywania przyjaznych placów zabaw dla dzieci i miejsc do rekreacji dla osób ze szczególnymi potrzebami
Wprowadzono regulacje w zakresie minimalnej powierzchni placu zabaw w odniesieniu do liczby mieszkań w budynku mieszkalnym wielorodzinnym czy w zespole takich budynków oraz wymogi co do wyposażenia placów zabaw. Z kolei obowiązek przygotowania miejsc rekreacyjnych dla osób ze szczególnymi potrzebami będzie dotyczył zespołu budynków wielorodzinnych, w którym znajduje się więcej niż 20 mieszkań;
6. wprowadzenia minimalnej powierzchni lokalu użytkowego
W nowo projektowanych budynkach będzie ona musiała wynosić nie mniej niż 25 m2. Lokale użytkowe o mniejszej powierzchni będą mogły znajdować się na parterze i na pierwszym piętrze budynku, pod warunkiem że zostanie do nich zapewniony bezpośredni dostęp z zewnątrz. Regulacje nie będą dotyczyły budynków zamieszkania zbiorowego, takich jak hotel, motel czy pensjonat;
7. zapewnienia prywatności na balkonach
W budynku mieszkalnym wielorodzinnym w przypadku balkonów usytuowanych na jednej płycie trzeba będzie zastosować pomiędzy nimi przegrodę o odpowiedniej wysokości, szerokości oraz przepuszczalności światła;
8. zmniejszenia hałasu w mieszkaniach
Między dwoma lokalami w budynku mieszkalnym jednorodzinnym trzeba będzie zastosować przegrody spełniające odpowiednie wymogi akustyczne oraz drzwi o podwyższonej izolacji akustycznej (podobnie jak w przypadku wymagań pomiędzy dwoma mieszkaniami w budynku wielorodzinnym). Dodatkowo wprowadzono przepis wskazujący na obowiązek niepogarszania izolacyjności akustycznej przegród między mieszkaniami w przypadku prowadzenia robót budowlanych w budynkach mieszkalnych – zarówno wielorodzinnych, jak i jednorodzinnych. Wymagania akustyczne będą określone w analizie dotyczącej rozwiązań technicznych i materiałowych mających na celu spełnienie tych wymagań;
9. zapewnienia pomieszczenia umożliwiającego odpowiednie warunki do przewinięcia dorosłej osoby ze szczególnymi potrzebami
Obowiązek wprowadzenia takiego pomieszczenia będzie dotyczył budynków:
Pomieszczenia te powinny spełniać wymagania w zakresie odpowiedniego wyposażenia oraz mieć właściwą powierzchnię;
10. wprowadzenia obowiązku realizacji w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych pomieszczeń przeznaczonych do przechowywania rowerów lub wózków dziecięcych
Minimalna powierzchnia takiego pomieszczenia wyniesie 15 m2. Zamiast niego dopuszczalna będzie realizacja oddzielnego budynku gospodarczego, wiaty albo altany.
Z ww. rozporządzeniem można zapoznać się na stronie Rządowego Centrum Legislacji (RCL) pod adresem: https://legislacja.gov.pl/projekt/12371900 lub w Dzienniku Ustaw: https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2023/2442.
Rozporządzenie wchodzi w życie 1 kwietnia 2024 r.
Kolejne zmiany przepisów dotyczą rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 11 września 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz.U. z 2022 r., poz. 1679). Nowelizacja tego rozporządzenia, wpisana do wykazu prac legislacyjnych Ministra Rozwoju i Technologii pod numerem 112, została pod koniec października 2023 r. podpisana przez Ministra Rozwoju i Technologii, a następnie opublikowana w Dzienniku Ustaw pod pozycją 2405. Celem jest w tym przypadku rozwianie wątpliwości interpretacyjnych związanych ze sposobem wyznaczania powierzchni całkowitej budynku (a dokładniej z kwestią zaliczania loggii do tej powierzchni) oraz doprecyzowanie przepisów wcześniej omawianego rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, w zakresie analizy związanej z akustyką lokali mieszkalnych.
Z uwagi na różnorodne formy architektoniczne pojawiła się niepewność dotycząca klasyfikowania zaprojektowanego rozwiązania jako balkonu lub loggii. Dlatego aby rozwiać wątpliwości interpretacyjne, w nowelizacji wskazano wprost, że przy obliczaniu powierzchni całkowitej budynku loggii się nie uwzględnia.
W zakresie zawartości projektu technicznego pojawiła się konieczność zamieszczenia analizy rozwiązań technicznych i materiałowych, mających na celu spełnienie wymagań akustycznych wynikających z przepisów nowelizacji rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Obowiązek dokonania analizy będzie dotyczył budynku mieszkalnego jednorodzinnego z dwoma lokalami, budynku mieszkalnego jednorodzinnego w zabudowie szeregowej bądź bliźniaczej lub budynku mieszkalnego wielorodzinnego. Głównym celem będzie tutaj potwierdzenie spełnienia wymagań akustycznych wynikających z rozporządzenia w sprawie warunków technicznych dla budynków, w tym Polskich Norm przywołanych w załączniku nr 1 do tego rozporządzenia.
Z ww. rozporządzeniem w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego można zapoznać się na stronie RCL pod adresem: https://legislacja.gov.pl/projekt/12374152 lub w Dzienniku Ustaw: https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2023/2405.
Rozporządzenie wchodzi w życie 1 kwietnia 2024 r.
Równocześnie trwają prace nad kolejną nowelizacją rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, wpisaną pod numerem 115 do wykazu prac legislacyjnych Ministra Rozwoju i Technologii.
Celem tych zmian jest umożliwienie szerszego zastosowania elementów drewnianych przy wznoszeniu budynków oraz doprecyzowanie kwestii związanych z usytuowaniem budynku na działce budowlanej, wtedy gdy usytuowany jest on zarówno w sposób równoległy do granicy działki, jak i w sposób inny niż równoległy.
Projekt tego rozporządzenia był poddany uzgodnieniom międzyresortowym, konsultacjom publicznym oraz opiniowaniu. Obecnie trwa analiza zgłoszonych uwag, wobec czego projektowane przepisy mogą jeszcze ulec zmianie.
Z projektem nowelizacji rozporządzenia w powyższym zakresie można zapoznać się na stronie RCL pod adresem: https://legislacja.gov.pl/projekt/12376550. ■
MAŁGORZATA GETLICH
z wykształcenia ekonomista; pełni funkcję zastępcy dyrektora Departamentu Architektury, Budownictwa i Geodezji w Ministerstwie Rozwoju i Technologii; przez wiele lat działała jako naczelnik i pracownik Wydziału Odstępstw od Przepisów Techniczno-Budowlanych; specjalista od warunków technicznych dotyczących budynków oraz od rozpatrywania wniosków o odstępstwo od warunków techniczno-budowlanych
KAROLINA GZOWSKA
ukończyła Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji Wojskowej Akademii Technicznej; pełni funkcję naczelnika Wydziału Przepisów Techniczno-Budowlanych w Departamencie Architektury, Budownictwa i Geodezji w Ministerstwie Rozwoju i Technologii; obecnie zajmuje się m.in. zmianami legislacyjnymi w warunkach technicznych dla budynków; współautorka poradnika Standardy dostępności budynków dla osób z niepełnosprawnościami, uwzględniając koncepcję uniwersalnego projektowania
